Πιλοτικό πρόγραμμα για την προώθηση της ανάγνωσης
σε 12 μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας της Αττικής
(Μάρτιος 2023 - Ιούνιος 2024)
Υπό την αιγίδα και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού
Οι επαγγελματίες που προσφέρουν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στα παιδιά (παιδίατροι και επισκέπτες υγείας) αποτελούν τους σημαντικότερους συνομιλητές των γονιών για όλα τα θέματα που αφορούν στην υγεία και την ανάπτυξη του παιδιού και μπορούν να διαδραματίσουν έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην προώθηση της ανάγνωσης, καθώς έχουν σταθερή και προσωπική επαφή με τις οικογένειες. Παράλληλα είναι και οι πλέον αρμόδιοι να ενημερώσουν τους γονείς για τα οφέλη της πρώιμης και συστηματικής επαφής των παιδιών με το βιβλίο και να τους ενθαρρύνουν να διαβάζουν στα παιδιά από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής, καθώς η μεγαλόφωνη ανάγνωση στο πλαίσιο της οικογένειας αποτελεί μια αποδεδειγμένα αποτελεσματική πρακτική που συντελεί αποφασιστικά στη γνωστική, γλωσσική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.
Το ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΜΕΓΑΛΩΝΩ, αναγνωρίζοντας τον καταλυτικό ρόλο των επαγγελματιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην προώθηση της ανάγνωσης στην οικογένεια, έδωσε προτεραιότητα στην ευαισθητοποίηση και την επιμόρφωσή τους και τα αποτελέσματα από τα 4 επιμορφωτικά προγράμματα που οργάνωσε ήταν εξαιρετικά ενθαρρυντικά: όλοι οι συμμετέχοντες (129 άτομα) αναγνώρισαν την αναγκαιότητα παρεμβάσεων για την ένταξη της ανάγνωσης στην καθημερινότητα των οικογενειών, ενώ το 91% δήλωσε ότι θα συμβουλεύει τους γονείς να διαβάζουν συστηματικά στα παιδιά τους.
Το πιλοτικό πρόγραμμα "Διαβάζοντας μεγαλώνουν" που υλοποιήθηκε σε 12 δημόσιες μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας της Αττικής σχεδιάστηκε έχοντας ως κύριο στόχο την ενίσχυση των επαγγελματιών υγείας με την επιμόρφωση, τη συμβουλευτική υποστήριξη και τα βιβλία που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση των παρεμβάσεών τους στις οικογένειες των βρεφών και των νηπίων, ενώ ένας δεύτερος στόχος του προγράμματος ήταν η ενίσχυση του ενδιαφέροντος των μεγαλύτερων παιδιών (έως 12 ετών) για την ανάγνωση με τη διαμόρφωση μικρών συλλογών με βιβλία στις αίθουσες αναμονής.
Στο πρόγραμμα συμμετείχαν
-
Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αγίων Αναργύρων
-
Κέντρο Υγείας Αιγάλεω
-
Κέντρο Υγείας Ιλίου
-
Κέντρο Υγείας Κερατσινίου
-
1ο Κέντρο Υγείας Μεγάρων
-
Κέντρο Υγείας Μοσχάτου
-
Κέντρο Υγείας Πειραιά
-
Σταθμός Προστασίας Μάνας, Παιδιού & Εφήβου του Κέντρου Υγείας Περάματος
-
1ο Κέντρο Υγείας Περιστερίου
-
1η ΤΟΜΥ Περιστερίου
-
1ο Κέντρο Υγείας Σαλαμίνας
(με την υποστήριξη του Δικτύου Αγωγής Υγείας της 2ης ΔΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου),
καθώς και το Κέντρο Υγείας του Παιδιού Καισαριανής.
Η πρώτη παρουσίαση του προγράμματος έγινε στις 3/12/2022, στο πλαίσιο της διημερίδας "Βιβλία και ανάγνωση στην πρώτη παιδική ηλικία", από την Ευανθία Σακελλάρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινοτικής Υγείας στο Τμήμα Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, η οποία έχει την επιστημονική ευθύνη του προγράμματος. Ακολούθησε νέα παρουσίαση του προγράμματος από την Ευανθία Σακελλάρη στις 16/2/2023, στο πλαίσιο της ημερίδας "Στηρίζουμε τα παιδιά υποστηρίζοντας τους γονείς: Παρεμβάσεις προαγωγής υγείας" που οργανώθηκε από το Δίκτυο Αγωγής Υγείας της 2ης ΔΥΠΕ Πειραιώς & Αιγαίου.
Η υλοποίηση του προγράμματος ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2023 με επιμορφωτικό σεμινάριο για τους επισκέπτες υγείας που εργάζονταν στις 12 μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και παράλληλη καταγραφή των δεδομένων που αποτυπώνουν την πραγματικότητα της κάθε μονάδας. Λίγες ημέρες αργότερα ακολούθησε η διανομή βιβλίων για χρήση από τους επαγγελματίες υγείας κατά τη διάρκεια των επισκέψεων των οικογενειών με παιδιά 0-4 ετών και η διανομή εντύπου με συμβουλές ανάγνωσης για τους γονείς, ενώ σε όλους τους επισκέπτες υγείας προσφέρθηκαν ειδικά σχεδιασμένες τσάντες για τη μεταφορά των βιβλίων στις κατ' οίκον επισκέψεις. Τον Ιούνιο του 2023 διαμορφώθηκαν μικρές συλλογές με βιβλία για παιδιά 0-12 ετών με βάση τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού που εξυπηρετεί η κάθε μονάδα, τα οποία τοποθετήθηκαν στις αίθουσες αναμονής.
Η δεύτερη φάση του προγράμματος (Οκτώβριος 2023 - Ιούνιος 2024) περιλάμβανε τη δωρεά ενός βιβλίου σε όλα τα παιδιά 12-24 μηνών που επισκέφθηκαν τις μονάδες υγείας για τους τακτικούς ελέγχους υγείας ή/και τον εμβολιασμό τους, καθώς και τον εμπλουτισμό των συλλογών στις αίθουσες αναμονής με νέους τίτλους.
Λίγο πριν τη λήξη του προγράμματος, στις 23/4/2024, πραγματοποιήθηκε σεμινάριο για τις τεχνικές μεγαλόφωνης ανάγνωσης στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Σταθμού Λαρίσης. Το σεμινάριο σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από την Εύη Ανδριανού και τη Γόνη Λούκα και το παρακολούθησαν οι επισκέπτες υγείας που συμμετείχαν στην υλοποίηση, καθώς και κάποιοι από τους φοιτητές του Τμήματος Δημόσιας & Κοινοτικής Υγείας που πραγματοποιούσαν άσκηση στις μονάδες υγείας. Η ενημέρωση των συμμετεχόντων για τις υπηρεσίες, τη συλλογή και τα προγράμματα της Βιβλιοθήκης έγινε από τη βιβλιοθηκονόμο Χριστίνα Κατσινίκα.
Τα συμπεράσματα από την υλοποίηση του προγράμματος θα ανακοινωθούν δημόσια σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί το Νοέμβριο του 2024.
Δημοσιοποίηση του προγράμματος
"Δημιουργώντας αναγνώστες από κούνια". Άρθρο της Κατερίνας Ροββά στην εφημερίδα TA NEA. (11/4/2023)
Pilot reading promotion programme in primary healthcare centers of Attica region. Προφορική παρουσίαση της Άβας Χαλκιαδάκη στο Annual General Meeting 2023 EURead "Literacy across Europe: Reading is the Key"
(Σόφια, 5-6/6/2023)
γ
"Να μπει η ανάγνωση στην καθημερινότητα των παιδιών". Συνέντευξη της Ευανθίας Σακελλάρη στη Ζωή Κοσκινίδου (Κόκκινη Αλεπού, 20/11/2023)
γ
"Διαβάζοντας Μεγαλώνουν": Ένα πρόγραμμα για την προώθηση της ανάγνωσης σε δημόσιες μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Προφορική παρουσίαση των Άβας Χαλκιαδάκη, Ευανθίας Σακελλάρη & Σίσσυς Τσιφλίδου στο συνέδριο ΕΕΒΕΠ "Διασυνδεδεμένες βιβλιοθήκες" (Δήμος Ελληνικού - Αργυρούπολης, 22-24/11/2023)
Piloting reading promotion intervention in Primary Healthcare in Greece. First observations. Προφορική παρουσίαση της Ευανθίας Σακελλάρη στο Annual General Meeting 2024 EURead "Promoting literacy in a changing world"
(Αθήνα, 3-4/6/2024)